ΦΑΚΕΛΟΣ ΥΠΟΒΟΛΗΣ ΠΡΟΤΑΣΗΣ

ΓΙΑ ΤΗ ΣΥΣΤΑΣΗ

ΔΗΜΟΥ ΕΛΟΥΝΤΑΣ

με τις τέως Κοινότητες

Ελούντα, Βρουχά, Λούμα, Σκινιά

ΙΟΥΛΙΟΣ  2004
 Υποβολή αιτήματος για τη σύσταση του Δήμου ΕΛΟΥΝΤΑΣ

Προς:  Υπουργό Εσωτερικών, Δημόσιας Διοίκησης και Αποκέντρωσης

Κε Υπουργέ,

                    Κατά την ανάληψη των καθηκόντων σας, δεχθήκατε τα συγχαρητήρια και τις ευχές για την ευόδωση του έργου σας, σύμφωνα με τα καθιερωμένα.

            Σήμερα εμείς ως εκπρόσωποι του Λαού των 4 τέως κοινοτήτων Ελούντας – Βρουχά - Λούμα - Σκινιά   του Ν. Λασιθίου, στη παρούσα συνάντησή μας  που λαμβάνει χώρα έξι μήνες μετά την ανάληψη των καθηκόντων σας, παρακαλούμε να δεχθείτε τα συγχαρητήριά μας και για την έως τώρα θητεία σας, διότι είχαμε λησμονήσει τι σημαίνει ήθος και εργατικότητα  των ανθρώπων  οι οποίοι ετάχθησαν να μας υπηρετούν από τις πλέον Υψηλόβαθμες Κρατικές Θέσεις.

            Παρακαλούμε επίσης εξ’ ονόματος του Λαού που εκπροσωπούμε να δεχθείτε τις καλύτερες ευχές μας, για την ευόδωση και ολοκλήρωση του έργου σας, του τόσο δύσκολου και σημαντικού  στο Υπ. Εσωτερικών .

            Έργο που καθορίζει μεγάλο μέρος της κοινωνικής – οικονομικής δραστηριότητος, κατ’ επέκταση δε του παρόντος και του μέλλοντός μας.

            Και δεν θα αποστούμε, ούτε θα μετανοήσουμε, για τις επί του παρόντος φιλοφρονήσεις μας , διότι αυτές προβάλλονται  στην  εκτίμηση που αναφέρεται στο προσωπικό σας ήθος , και τη πορεία της πολιτικής σταδιοδρομίας σας , πράγματα προδήλως αποδεικτά και τιμητά  στο Δημόσιο Βίο της Χώρας.

            Δεν σας κρύβουμε όμως , επ’ ευκαιρία της επαναδιατύπωσης του αιτήματος για τη δημιουργία του Δήμου Ελούντας, ότι σε περίπτωση μη θετικής εξέλιξης, ο Λαός μας θα γευθεί για δεύτερη φορά όπως και το 1997, τη πικρία και την απογοήτευση της αναπτυξιακής και κοινωνικής του περιθωριοποίησης.

Κε Υπουργέ,

                    Το 1997 εδώ στο ίδιο γραφείο ο προκάτοχός  σας, αργά τη νύχτα  τη παραμονή  της ημέρας ανακοίνωσης των νέων Καποδιστριακών Δήμων, αλλοίωσε την εισήγηση – απόφαση της Β/μιας Επιτροπής της Περιφέρειας Κρήτης  για το Ν. Λασιθίου  όπου προτείνονταν 9 δήμοι  και διέγραψε τον ένα, δηλαδή  το Δήμο Ελούντας, αφήνοντας τους 8.

            Όλα έγιναν στα «σκοτεινά» και κανένας μας δεν γνώριζε τίποτα. Οι κυβερνητικοί υπεύθυνοι του νομού μας κοίμιζαν με  ψεύτικες υποσχέσεις . Εμείς το είχαμε δεδομένο, ο λαός μας ήταν ικανοποιημένος και όσο ποτέ άλλοτε  ενωμένος.

            Το πρωί ακούσαμε εμβρόντητοι  το γεγονός της λαθροχειρίας αυτής.

            Τι είχε συμβεί; …

             Ο Δήμος Ελούντας θυσιάστηκε στο βωμό της  μικροπολιτικής …

Οι 4 τέως κοινότητές μας δόθηκαν προίκα , για τη διαμόρφωση  κυβερνητικής εκλογικής πλειοψηφίας  στο νέο δήμο Αγ. Νικολάου…

            Αμέσως μετά προχωρήσαμε σε πλήθος διαμαρτυριών (συγκεντρώσεις, αποκλεισμοί δρόμων, πορείες, έγγραφα, συγκέντρωση υπογραφών) αλλά χωρίς αποτέλεσμα. Επίσης έγιναν έντονες διαμαρτυρίες από το 4ο Συμβούλιο Περιοχής της ίδιας ΤΕΔΚ Λασιθίου, του ΣΕΤΕ (Συνδέσμου Ελληνικών Τουριστικών Επιχειρήσεων, Σπύρος Κοκοτός), του βουλευτού της Ν.Δ. κ. Ι. Κεφαλογιάννη, του πολιτευτή της Ν.Δ. κ. Λαγουδάκη κ.ά. προσωπικοτήτων). Μας οδήγησαν στα δικαστήρια τα οποία έληξαν πρόσφατα με την από 25-04-2004 αθωωτική απόφαση του Δικαστηρίου.

            Μας χρύσωναν μετά το πικρό χάπι. Μας υπόσχονταν ότι εντός της πρώτης 4ετίας θα γίνονταν τροποποίηση. Άσκησαν καθηλωτική πολιτική εκμεταλλευόμενοι την ευνοϊκή για την τότε κυβέρνηση πολιτική τοποθέτηση της πλειοψηφίας του Λαού μας, καταχράστηκαν της ανοχής μας, της  ευκολοπιστίας  μας και της πραότητας του χαρακτήρα  μας.

            Προσπάθησαν να προσεταιρισθούν στελέχη της τοπικής κοινωνίας  ώστε το αίτημα να ακυρωθεί. Όμως η πραγματικότητα δεν ακυρώνεται και τα προβλήματα δεν λύνονται…

Ο Λαός μας υπομονετικά «έθαψε» το αίτημα μαζί με τη πικρία του μέσα του  και προσαρμόστηκε να ζήσει στις νέα συνθήκες προσπαθώντας για το καλύτερο.

            Δεν ήρθαμε σε ανταγωνισμό με τις άλλες αδελφές κοινωνίες του Αγ. Νικολάου , δεν ανοίξαμε πληγές. Δόξα τω Θεώ  και με τις ψήφους μας και με τα έσοδά μας στηρίξαμε το νέο δήμο . Τα δώσαμε όλα  άδολα και απλόχερα.

Όμως, αισθανόμαστε σήμερα θύματα.

            Στις  δημοτικές εκλογές του 2002 ο Λαός μας διαφοροποίησε τη ψήφο του δυσαρεστημένος από την καταστροφή, τη διάλυση του αναπτυξιακού  έργου της περιοχής μας, τη περιθωριοποίησή μας και την αφαίμαξη ανεπίστρεπτων πόρων.

            Υπερψήφισε τη Κίνηση Πολιτών από όλους τους κομματικούς – πολιτικούς χώρους, ελπίζοντας σε διόρθωση της πορείας.

            Διανύοντας το δεύτερο έτος της νέας δημοτικής  αρχής, κοινή  κατέστη η πεποίθηση του Λαού μας  ότι το «πράγμα» πάσχει στο ίδιο το Νομοσχέδιο του Καποδίστρια που το κατονομάζει ως παρανοϊκή ιδεοληψία και καταστροφική μεθόδευση , ανιστόρητο και αντιδημοκρατικό.

            Δεν είναι θέμα προσώπων, δημάρχων, Δ.Σ., κομμάτων κ.τ.λ., το ελάττωμα είναι το εξής:

Τώρα Κοινωνίες και Ανάπτυξη καταρρέουν όλα μαζί…

Κε  Υπουργέ,

                     Το στερέωμα της Τ. Α., θρυμματίσθηκε και τώρα εσείς παραλαμβάνεται σωρούς προβλημάτων στο γενικότερο χάος.

            Η περίπτωσή μας είναι χαρακτηριστική:

            Επί 6 χρόνια δώσαμε περίπου 2 (δύο) δις δρχ. από ίδιους πόρους στα τακτικά έσοδα του Καποδιστριακού Δήμου, τα οποία αποδήμησαν οριστικώς εκτός τόπου, αν και ανταποδοτικά…

Την ίδια περίοδο, το φορολογητέο οικογενειακό εισόδημα των κατοίκων της περιοχής του Δήμου Ελούντας, ανήλθε ετησίως περίπου στα 4 δις δρχ. (Π.χ. για το έτος 2002 ήταν 12.270.000 €, πηγή: www.e-oikonomia.gr , Γ.Γ.Π.Σ. του Υπουργείου Οικονομικών).

Διαλύθηκε όλος ο προγραμματισμός μας, πήραν όλη την υποδομή, αφαιρέθηκε η πρωτοβουλία μας, υποθηκεύτηκε η εκπροσώπησή μας.

            Επί 6 χρόνια η περιοχή μας, στη καρδιά του Τουρισμού αντί να τονώνεται αφαιμάζεται. Η καταστροφή της πρώτης και διασημότερης τουριστικής περιοχής της Ελούντας, κτυπά τη καρδιά της Εθνικής μας Οικονομίας  , το ίδιο το Τουριστικό Προϊόν ,  αμαυρώνει την εικόνα της Χώρας μας, καταστρέφει την ίδια τη προοπτική της πόλεως του Αγ. Νικολάου και των γύρω περιοχών του  Τουριστικού Κόλπου του Μεραμπέλλου, τόσο που η δική μας καταστροφή  από άποψη στενής αναφοράς και ιδιοτέλειας φαντάζει δευτερεύουσα…

            Σήμερα κατά μία ιδιοτελή αντίληψη ο Καποδιστριακός Δήμος μπορεί να φαντάζεται ότι ενισχύεται από τα έσοδά μας (χαρακτηριστικά το 2003 δώσαμε το 57,60% επί του συνόλου των τακτικών ιδίων εσόδων του Δήμου (τέλη παρεπιδημούντων, παραλίες και κοινόχρηστοι χώροι) και μας επεστράφη σε έργα, μελέτες και προμήθειες το 4,20% επί συνόλου του Δήμου). Τα στοιχεία των πινάκων και των διαγραμμάτων που επισυνάπτουμε είναι αποκαλυπτικά και για ολόκληρη την εξαετία του Καποδίστρια.

Αύριο η δική μας καταστροφή  θα καταντήσει βραχνάς για τον Καποδιστριακό Δήμο του Αγ. Νικολάου και τότε δεν θα μας θέλουν…

Ήδη αυτό έχει συμβεί με το προσωπικό και τις Υπηρεσίες που αδυνατούν να αντεπεξέλθουν...

            Αύριο οι κοινωνίες θα συγκρουστούν.

            Σήμερα, με δραματικό τρόπο ο φιλήσυχος Λαός μας  συνειδητοποιεί τι έχει συμβεί:

            Έξι χρόνια μετά τον αγώνα που κάναμε, και που ποτέ δεν εγκαταλείψαμε,  σας επαναδιατυπώνουμε το αίτημα για τη σύσταση του Δήμου Ελούντας , όχι με ιδιοτελή τρόπο αλλά ως προεξέχουσα ανάγκη για το τοπικό και γενικό καλό.

            Η ελπίδα μας αναπτερώθηκε από το γεγονός ότι στο πολιτικό πρόγραμμα της Ν.Δ. υπάρχει δέσμευση για τροποποίηση του νόμου, αυτή επαναλήφθηκε ευθαρσώς από τον νυν πρωθυπουργό ως προεκλογική υπόσχεση, επίσης από τις δικές σας δηλώσεις κατά τις οποίες ήδη είναι έτοιμο το προσχέδιο νόμου  γενικής χρήσης αλλά και με άμεση επίλυση εκκρεμοτήτων με Διάταξη Νομοθετικού Περιεχομένου έως τέλος του τρέχοντος έτους, περιπτώσεις  όπου εντάσσεται και η δική μας.

Κε Υπουργέ,

Το αίτημά μας για τη σύσταση του Δήμου Ελούντας , δεν έρχεται σε αντίθεση με καμία άλλη τοπική κοινωνία , δεν δρα ανταγωνιστικά με κανένα άλλο πρόταγμα οικονομικής ανάπτυξης της ευρύτερης περιοχής αντίθετα την ενισχύει.

Δεν είναι εγωιστικό εκ μέρους μας και υπακούει μόνο στη ψυχρή λογική της πραγματικότητας, όπως τη παραθέτουμε στα παρακάτω παραρτήματα του φακέλου όπου αναλύεται η οικονομική βιωσιμότητα, η γεωγραφική ενότητα, η προοπτική  ανάπτυξης, οι ιστορικές και κοινωνικές συνθήκες, η έγγραφη συγκατάθεση των φορέων για το αίτημα και  στοιχεία από τους αγώνες μας  για τη διατύπωση του αιτήματος από το 1990 έως σήμερα.

Το αίτημα αυτό διατυπώνεται ήδη από την ψήφιση του Ν. 1622/86 (εθελοντικές συνενώσεις) ήταν δε, και είναι σύμφωνο με όλες τις προβλέψεις του Σχεδίου «Ι. Καποδίστριας» που τότε παραβιάστηκε από τους ίδιους που το συνέταξαν με τις αναγκαστικές συνενώσεις. Φυσικά δεν έγινε με καμία τεκμηριωμένη μελέτη που να αιτιολογεί τη δημιουργία του Καποδιστριακού Δήμου.

            Κλείνοντας αυτό το προλογικό σημείωμα, επισημαίνουμε ότι μετά από 6 χρόνια ένα δυναμικό ανθρώπων του τόπου μας, συσπειρωθήκαμε και πάλι γύρω από τα προβλήματα  μας, ανεξάρτητα κομματικής τοποθέτησης, και μέσα από τη συλλογικότητα  γνωρίζουμε πως διαμορφώνονται ευνοϊκές συνθήκες για την προκοπή του τόπου μας.

            Αν αποτύχουμε και αυτή τη φορά  να φέρουμε εις πέρας το ΠΑΝΔΗΜΟ αίτημα, θα έχουμε ακυρώσει τη  παραπέρα συμμετοχή μας στα κοινά, διότι αυτό εμείς εκπροσωπούμε και όχι  τα συμφέροντά μας με τη στενή έννοια.

            Ο Λαός μας θα επανέλθει στην αδιαφορία  και η «εκπροσώπισή» του στο Καποδιστριακό Δήμο Αγ. Νικολάου, θα ατονήσει και θα υποσκαφθεί  το μέλλον μας…

            Η ευθύνη θα είναι άλλων  και το κόστος όλων μας…

Ελούντα, Αύγουστος 2004

Ε Λ Ο Υ  Ν Τ Α

Μια ιστορία με χίλια πρόσωπα

Η έδρα του νέου Δήμου, ο οικισμός Σχίσματος Ελούντας ήταν η πόλη που μνημονεύεται από τη Μεταμινωική εποχή μέχρι και την τουρκοκρατία σαν μια από τις σημαντικότερες εκατό πόλεις της Κρήτης ,γνωστή στις εποχές (Μεταμινωική –Γεωμετρική – Αρχαϊκή-Κλασσική –Ελληνιστική – Ρωμαϊκή – Βυζαντινή κλπ.) με το όνομα – ΟΛΟΥΣ – ΟΛΟΥΝΤΑ –ΧΕΡΣΟΝΗΣΟΣ –ΑΜΥΛΚΑ-ΑΜΥΚΛΟΙΟΝ- ΚΟΛΟΚΥΘΑ ΟΛΟΥΣ –ΑΛΥΓΓΟΣ –ΝΑΞΟΣ ή  ΑΞΟΣ  ή ΟΞΑ  -ΤΑΛΛΑΙΟΝ ΟΡΟΣ – ΚΑΔΙΣΤΟΣ . Δεν γνωρίζουμε το όνομά της ως τη Μινωική εποχή την ιστορία της και τη γραφή της.

    Υπήρξε σημαντικό εμπορικό-βιοτεχνικό λιμάνι σ’όλες τις εποχές , με την εξόρυξη της ακονόπετρας στα λατομεία της Ολούντος. Η ακονόπετρα εξορυσσόταν κατά την αρχαιότητα και συνεχίζει να εξορύσεται και στις μέρες μας και χρησιμεύει για τη λείανση μεταλλικών εργαλείων. Ο Όμηρος αναφέρει στην Ιλιάδα ( ραψ.Β ,στιχ.649 )

Την ασχολία αυτή των αρχαίων Ολουντίων. «Φαίης κε νιν ανδράσιν, εν αθληταίσιν έμμεν. Ναξία πέτραις εν άλλες , χαλκοδάμαν ακόναν …». Η αρχαία Ολούς ήταν ακόμη γνωστή για την επεξεργασία και την εμπορία της πορφύρας.

Η Ολούντα ήκμασε  σε όλες τις εποχές ,αλλά η γεωγραφική της θέση την ανάγκαζε συνεχώς να αλλάζει όψη , και να αφανίζεται ο πολιτισμός της προηγούμενης εποχής από την επόμενη. Απόδειξη γι’αυτό είναι ότι η τρίκλητη παλαιοχριστιανική βασιλική

του 5^ου  μ.Χ. αιώνα έχει κτιστεί πάνω σε αρχαίο ναό.

     Η κατασκευή των αλυκών και του φρουρίου της Σπιναλόγκας από τους ενετούς ήταν η αιτία καταστροφής όσων κτιρίων της αρχαίας πόλης είχε αφήσει ανέπαφα η  φθοροποιός δύναμη του χρόνου ,και αυτό γιατί χρησιμοποιήθηκε η πέτρα τους σαν

δομικό υλικό τόσο για την κατασκευή των αλυκών όσο και για την ανέγερση του φρουρίου της Σπιναλόγκα.

    Τα  κτίρια, τα ευρήματα, τα νομίσματα, οι επιγραφές και τα αγάλματα που βρέθηκαν  μαρτυρούν την ακμή και τον πολιτισμό αυτής της πόλης ,μεγάλο μέρος της οποίας σήμερα είναι βυθισμένο.

   Δεν γνωρίζουμε τις αιτίες και την τύχη των 30.000 κατοίκων της όπως επιμετρούνται κατά την παράδοση.

     Οι Γάλλοι αρχαιολόγοι υποστηρίζουν ομόφωνα ότι η Ολούς  υπήρξε και ήκμασε σαν  Μινωική πόλη και εξακολουθεί να προσφέρει αρχαιολογικό  υλικό μεγάλης σημασίας.Ο γαλλικός στρατός το 1897 έκανε διάνοιξη της διώρυγας στον Πόρο και έτσι ενώθηκε ο κόλπος του Μεραμπέλου με τον Κόρφο. Τα αρχαιολογικά ευρήματα δεν έγιναν γνωστά , φυλάσσονται όμως ορισμένα στο Μουσείο του Λούβρου.

     Η Ολούντα είναι η πόλη που κτίστηκε στο ωραιότερο και θαυμαστό μέρος της Κρή-της, στη ακρογιαλιά του Μεραμπέλου που ο θεός και η φύση χρησιμοποίησαν όλη τους την τέχνη για να φτιάξουν αυτό το φανταστικό τοπίο απαράμιλλης ομορφιάς .

  Το πολίτευμά της , ήταν η Ευνομία , είδος δημοκρατίας ,όπου οι άρχοντες λεγόταν κόσμιοι  και είχαν νομοθετική και εκτελεστική εξουσία . Οι Κόσμιοι που εκλέγονταν από τους λεγόμενους Κοσμίοντες  κάθε χρόνο , αποτελούσαν το συλλογικό όργανο της

Πολιτείας , ο δε αρχηγός του κράτους αποκαλούνταν Πρωτόκοσμος .

Σαν τοπικός θεός λατρευόταν η Βριτομάρτυς ( γλυκιά παρθένα ) γινόταν δε προς τιμήν της τα Βριτομάρτεια ,θρησκευτικές γιορτές ,γνωστές σε όλη την Κρήτη.

Νότια της Ελούντας βρίσκεται το ύψωμα Οξά ,όπου υπήρχε η αρχαία πόλη Νάξος.

(Σουίδας « Νάξος γαρ πόλις της Κρήτης » ) . Στην Οξά έχουν βρεθεί νομίσματα ,ενώ ακόμη και σήμερα σώζονται δεξαμενές νερού και τμήματα του προστατευτικού της τοίχους . Η θέση της και η οργάνωση της Οξάς φανερώνει ότι ήταν πόλη φρούριο που μπορούσε να αντιμετωπίσει με επιτυχία κάθε εχθρική επιδρομή. Το όρος  που ήταν κτισμένη λεγόταν Ταλλαίο και γίνονταν εκεί γυμνικοί αγώνες οι  Ταλλαιδίτες  προς τιμήν του Ταλλαίου Δία.

        Απέναντι και βορειδυτικά από το Ταλλαίο ,βρίσκεται το ύψωμα Καρφί ,στην κορυφή και στη βάση του οποίου υπάρχουν τα αρχαία λατομεία της ακονόπετρας.

  Τα περισσότερα νομίσματα που βρέθηκαν παριστάνουν από τη μια πλευρά τη θεά Βριτόμαρτυ και από την άλλη πλευρά το Δία αειφόρο ή δελφίνι ή αστέρι οκτάκτινο  με λέξη ΟΛΟΥΝΤΙΩΝ .

       Στη Σπιναλόγκα  το νησάκι  που βρίσκεται στα βόρεια του κόλπου, υπήρχαν τείχη

που προστάτευαν την αρχαία Ολούντα .Ίχνη των τεχών αυτών υπήρχαν τον 16^ο αιώνα. Πάνω σ’ αυτά τα τείχη έχτισαν οι Ενετοί τα δικά τους  ( 1579-1586 ) και οχύρωσαν το νησάκι το οποίο κατέλαβαν μετά από πολιορκία οι τούρκοι το 1715. Η Σπιναλόγκα στις αρχές του 19^ου αιώνα κατοικήθηκε από Τούρκους οι οποίοι ασχολήθηκαν με τη ναυτιλία ,την αλιεία και το εμπόριο. Το 1834 είχε 81 μουσουλμανικές οικογένειες ,ενώ το 1881 είναι έδρα του ομώνυμου δήμου με 1112 κατοίκους .Το έτος 1900 καταργήθηκε ο Δήμος και ο οικισμός μειώθηκε στους 272 μουσουλμάνους κατοίκους. Οι κάτοικοι της Σπιναλόγκας την εγκατέλειψαν το 1904 ,έτος που η Κρητική Πολιτεία μετέφερε στο νησί τους λεπρούς όλης της Κρήτης. Το λεπροκομείο της Σπιναλόγκα λειτούργησε μέχρι το 1957.

     Έγγραφο της μονής Αρετίου το 1633 ,μνημονεύει το «Μετόχι Ελούντας» για πρώτη φορά, ενώ ο  περιηγητής Πάσλεϋ αναφέρει το 1834 την Ελούντα με 40 χριστιανικές οικογένειες. Στην απογραφή του 1881 η Ελούντα απογράφεται στο δήμο Φουρνής με 504 , ενώ το 1900 στον ίδιο δήμο με 681 κατοίκους. Άμεσα προσδεδεμένη με την ιστορία της Σπιναλόγκας και τη νεώτερη ιστορία της Ελούντας, είναι οι οικισμοί Πινές, Τσιφλίκι, Πλάκας και Βρουχά, που ουσιαστικά αποτελούσαν μια ιστορική, κοινωνική και αναπτυξιακή ενότητα. Εν συνεχεία δε, και οι τέως κοινότητες Λούμα και Σκινιά με όλους τους οικισμούς των, είχαν συνδεδεμένη οικονομία με το παραλιακό αυτό μέτωπο, ειδικά μετά την Τουρκοκρατία έως και σήμερα.

         Το έτος 1928, η σημερινή έδρα του αιτούμενου Δήμου, ήταν και έδρα της ομώνυμης κοινότητας (ΦΕΚ. Α27/1928) με 1506 κατοίκους. Από το 1928 μέχρι το 1939 ο κόλπος της Ελούντας χρησιμοποιήθηκε σαν σταθμός ανεφοδιασμού, προσθαλάσσωσης και αποθαλάσσωσης των υδροπλάνων της βρετανικής αεροπορική εταιρίας Ιμπέριαλ.

Το 1941 κατελήφθη από τους Γερμανοϊταλούς και μετατράπηκε σ’ ένα από τα ισχυρότερα οχυρά. Ο πληθυσμός όλων των οικισμών τα επόμενα χρόνια (1951, 1961 ) παρουσίασε μείωση λόγω μετανάστευσης .

           Το 1969 αρχίζει  η ανέγερση του πρώτου μεγάλου ξενοδοχείου στην Ελούντα . Αρχίζει ταυτόχρονα και η ανάπτυξη της Ελούντας , η οποία μετατρέπεται σε ένα από τα πρώτα  και πρότυπα τουριστικά κέντρα της Ελλάδας. Η Ελούντα  έγινε γνωστή  στο εσωτερικό και στο εξωτερικό λόγω του εξαιρετικού κάλλους  τοπίου της, και των υπερπολυτελών ξενοδοχείων της , το υψηλό επίπεδο παροχής τουριστικών υπηρεσιών,

τα διεθνή συνέδρια και τις επισκέψεις αρχηγών κρατών και προσωπικοτήτων της διεθνούς οικονομικής, πολιτικής, αθλητικής και καλλιτεχνικής ελίτ . Κατά τη θερινή περίοδο η κίνηση λόγω του τουρισμού πολλαπλασιάζεται (550.000) καταγεγραμμένες διανυκτερεύσεις, ενώ ένας τεράστιος αριθμός ημερήσιων επισκεπτών – περιηγητών, διερχόμενοι από το παραλιακό μέτωπο της Ελούντας, διατρέχουν όλη την ημιορεινή περιοχή των οικισμών, ειδικά δε προς τη γραμμή Βρουχά, Λούμα, Σκινιά που έχει καθιερωθεί ως μια από τις πιο σημαντικές οικοτουριστικές διαδρομές του Επάνω Μεραμπέλλου.

Ήδη οι υπηρεσίες  δημόσιες και ιδιωτικές καθώς και η γενική ιδιωτική υποδομή κινούνται στα επίπεδα λειτουργίας Δήμου ,όπως επίσης και οι εισπράξεις των οικισμών οι οποίες υπερβαίνουν το 1 εκατ. Ευρώ μόνο από τέλη παρεπιδημούντων. Τα έσοδα αυτά συνεχώς αυξάνονται αφού μεγαλώνει ο αριθμός των ξενοδοχειακών μονάδων πολυτελείας που υπάρχουν στην περιοχή  ενώ και τα παλαιότερα ξενοδοχεία εκσυγχρονίζονται.

            Η τουριστική ανάπτυξη έφερε και την οικιστική και πληθυσμιακή ανάπτυξη. Έτσι ο πληθυσμός της περιοχής του αιτούμενου Δήμου Ελούντας, παρουσίασε αύξηση 27,71% την τελευταία δεκαετία, σύμφωνα με τα στοιχεία της εθνικής στατιστικής υπηρεσίας. Ειδικά δε το παραλιακό μέτωπο, είχε μια μέση αύξηση δεκαετίας, της τάξης του 73,05%!

             Η δυναμική της του Δήμου Ελούντας εκφράζεται όχι μόνο από τα νέα ξενοδοχεία και την πληθυσμιακή αύξηση αλλά και από τη σύνθεση του πληθυσμού της , ο οποίος στην πλειοψηφία του αποτελείται από νεαρής ηλικίας  άτομα. Στο Δημοτικό Σχολείο Ελούντας  φοιτούσαν  την παρελθούσα σχολική χρονιά 130 μαθητές, ενώ στο Νηπιαγωγείο Ελούντας φοιτούσαν 50 νήπια αριθμοί που δείχνουν την αυξητική  πληθυσμιακή τάση που υπάρχει.

     Στα χωριά του Δήμου Ελούντας, σήμερα δραστηριοποιούνται τέσσερις  Πολιτιστικοί Σύλλογοι με σημαντική προσφορά στο Πολιτιστικό γίγνεσθαι και την παράδοση του τόπου.

Στην έδρα του νέου Δήμου, από το 1992 εκδίδεται από τον Προοδευτικό Σύλλογο Ελούντας, το περιοδικό « ΕΛΟΥΝΤΑ».

Ο Αθλητικός Όμιλος Κόρφος Ελούντας  πρωταγωνιστής στο Λασιθιώτικο ποδόσφαιρο  την τελευταία δεκαετία αγωνίζεται από το 2001 στην Δ΄ Εθνική κατηγορία. 

Οι προτεινόμενες περιοχές των 21 οικισμών των τεσσάρων πρώην Κοινοτήτων, έχουν κοινές πολιτιστικές αναφορές και διασυνδεδεμένο κοινωνικό, γεωγραφικό και οικονομικό ιστό και κοινές δημόσιες υποδομές.

ΣΥΝΟΠΤΙΚΗ ΕΚΘΕΣΗ ΒΙΩΣΙΜΟΤΗΤΑΣ ΤΟΥ  ΔΗΜΟΥ ΕΛΟΥΝΤΑΣ

Α. Γεωγραφική Ενότητα

Δήμος  Ελούντας:  Συστήνεται από:

Την τέως κοινότητα Ελούντας με 9 οικισμούς,  τέως Κοινότητα Βρουχά  με 3 οικισμούς, τέως Κοινότητα  Λούμα   με  4 οικισμούς, και τέως Κοινότητα Σκινιά  με 3 οικισμούς.     

 Σύνολα :  4 τέως κοινότητες  με  21 Οικισμούς.

Έδρα:  Παραθαλάσσιος οικισμός Σχίσματος Ελούντας  – Κέντρο Τουριστικής

           Ανάπτυξης  Α΄ Ζώνης  Κόλπου Μεραμβέλλου.

Έκταση : 50 .000 στρέμματα

Επισυνάπτεται χάρτης 1/50000 αεροφωτογραφικής αποτύπωσης έτους 1995.

Πληθυσμός: 

1/. Πραγματικός πληθυσμός :απογραφής 2001 εκτός τουριστικής περιόδου

Μόνιμος  απογραφής 2002  εκτός τουριστικής περιόδου 2.784 άτομα

με αύξηση δεκαετίας 1991-2001, 27,71% .Η αύξηση του πληθυσμού της έδρας του Δήμου την ίδια δεκαετία είναι 60,84% και του συνόλου των συνεχόμενων παραλιακών οικισμών είναι 75,05% (μ.ο.)

Μόνιμος πληθυσμός: 2.601 άτομα.

2/. Εποχιακός αριθμός εργαζομένων που διαμένουν στο Δήμο Ελούντας την τουριστική περίοδο (Μάρτιος – Νοέμβριος): Κατ’ ελάχιστη εκτίμηση 500 άτομα.

3/. Πληθυσμός ημεδαπών και αλλοδαπών που έχουν ιδιόκτητη κατοικία παραθεριστικής χρήσης περιόδου Μάρτιος – Νοέμβριος: 550 άτομα.

4/. Πληθυσμός παραθεριστών Μάρτιος – Νοέμβριος: 6000 κλίνες Χ 60% μέση πληρότητα = 3.600 άτομα..

5/. Πληθυσμός ημερήσιας κίνησης επισκεπτών Μάρτιος – Νοέμβριος (κατ’ ελάχιστη εκτίμηση): 2.000 άτομα.

Σύνολα:

α/. Σταθερός πληθυσμός 12μήνου: 2.784 άτομα (βάσει απογραφής 2001) με ποσοστό αύξησης δεκαετίας 27,71% .

β/. Μέσος σταθερός πληθυσμός τουριστικής περιόδου: 2.784+500+550=3.834 άτομα

Κατ’ εκτίμηση μέση αύξηση δεκαετίας: 20%

γ/. Μέσος εναλλασσόμενος πληθυσμός παραθεριστών (ημερησίως) : 3.600 άτομα με μέση αύξηση δεκαετίας: 40% (εξάγεται από την αύξηση των κλινών).

Δ/. Μέσος ημερήσιος αριθμός επισκεπτών την τουριστική περίοδο: 2.000 άτομα με μέση αύξηση δεκαετίας 30%.

Σύνολα ημερήσιας πληθυσμιακής παρουσίας τουριστικής περιόδου: β+γ+δ=3.834+3.600+2.000=9.434 άτομα ημερησίως.

Μέσο ποσοστό αύξησης δεκαετίας: 30%

(ΠΗΓΗ: Καταγραφικά στοιχεία μελετητικής Ομάδας Εργασίας Συντονιστικής Επιτροπής για τη σύσταση του Δήμου Ελούντας)

Παρατήρηση: Το μέσο ποσοστό αύξησης της επόμενης δεκαετίας αναμένεται να ανέλθει στο 50% δεδομένης της πληθώρας περιπτώσεων αγοράς γης, επενδυτικού – ξενοδοχειακού ενδιαφέροντος και της αναβάθμισης – επέκτασης των μικρών μονάδων σε Α κατηγορίας, τάση που ενισχύει άμεσα η ολοκλήρωση του Β.Ο.Α.Κ, του δρόμου προς Ελούντα, η προγραμματιζόμενη κατασκευή του περιφερειακού δρόμου Ελούντας, η άρση της απαγόρευσης του περιορισμού των 20 στρεμμάτων για ανάπτυξη  ξενοδοχειακών εγκαταστάσεων εκτός σχεδίου, και κυρίως τα συγκριτικά πλεονεκτήματα που παρέχει η Ελούντα λόγω του φυσικού και πολιτιστικού περιβάλλοντος (αναλύεται σε ιδιαίτερο κεφάλαιο).

Παρατίθεται πίνακας με τον πραγματικό και το μόνιμο πληθυσμό βάσει απογραφών της Ε.Σ.Υ.Ε. για τους 21 οικισμούς του αιτούμενου Δήμου και ιστογράμματα.

Στον πιο πάνω πίνακα με κόκκινο σημειώνεται η αλματώδη πληθυσμιακή αύξηση του ενοποιημένου αστικού παραλιακού μετώπου των οικισμών της τουριστικής ζώνης του νέου Δήμου. (Λουτρόπολης ημιαστικού Δήμου μεγαλύτερης  των 2.500 κατοίκων)

Μεταβολή πραγματικού πληθυσμού Δήμου Ελούντας της δεκαετία 1991-2001 σε απόλυτα μεγέθη και σε ποσοστά. (ΠΗΓΗ: Απογραφές Ε.Σ.Υ.Ε.)

Συμπερασματικά: Ο προτεινόμενος Δήμος Ελούντας, την τουριστική περίοδο διαχειρίζεται τις ανάγκες και τα προβλήματα που προκύπτουν από μια σημερινή κίνηση της τάξεως των 9.500 ατόμων ημερησίως η οποία στο τέλος της επόμενης δεκαετίας θα ανέλθει στις 14.000 άτομα κατ’ ελάχιστη εκτίμηση, σε μία ενιαία γεωγραφική, κοινωνική, αναπτυξιακή ενότητα σχεδιασμένης συνένωσης με αυτάρκεια από ίδιους πόρους, ήτοι πληροί κατά κόρον τις απαιτήσεις του Καποδίστρια.

Ι. ΤΑΚΤΙΚΑ ΕΣΟΔΑ (υπάρχοντα)

1/. Ίδιοι Πόροι

Στον επισυναπτόμενο συνοπτικό πίνακα τακτικών ίδιων πόρων περιοχής του αιτούμενου Δήμου Ελούντας, (τέλη παρεπιδημούντων, έσοδα από παραλίες και έσοδα από κοινόχρηστους χώρους, πηγή: Επεξεργασία επίσημων απολογισμών πεπραγμένων Δημάρχου 1999-2003 και ΔΟΥ Αγ. Νικολάου) αποτυπώνεται το ύψος και η αυξητική πορεία τους (περίοδος 1998-2003).

Επισυνάπτονται επίσης και τα ιστογράμματα κατά πηγή πόρων.

Από τα παραπάνω προκύπτει ένα μέσο σταθερό ετήσιο έσοδο περιόδου 1998 – 2003 της τάξεως του 944.000 € (περίπου 322 εκατομμύρια δρχ.) με μέσο ετήσιο ποσοστό προσαύξησης της ίδιας περιόδου 8,63%. Τα έσοδα αυτά αντιστοιχούν σε ένα μέσο όρο πενταετίας 51,82% επί των συνολικών αντιστοίχων εσόδων του Καποδιστριακού Δήμου Αγ. Νικολάου.

Σε απόλυτα μεγέθη ο Καποδιστριακός Δήμος εισέπραξε την εξαετία 1998 – 2003 από την περιοχή Δήμου Ελούντας το ποσό των 4.844.305 € (περίπου 1,65 δις δρχ) συν το κληρονομημένο αποθεματικό του 1998 των τέως κοινοτήτων 593.000 € (περίπου 202 εκατ. δρχ.). (Πηγή: ΔΟΫ Αγ. Νικολάου).

Δηλαδή την εξαετία 1998 – 2003 ο Καποδιστριακός Δήμος εισέπραξε σε απόλυτα μεγέθη 5.437.305 € (δηλαδή 1,853 δις δρχ.)

2/. ΚΟΙΝΟΤΙΚΗ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΕΛΟΥΝΤΑΣ (Κ.ΕΠ.ΑΝ.ΕΛ.)

Τα έσοδα από την λειτουργία της επιχείρησης από το 1997 έως και το 2003 σύμφωνα με τους ισολογισμούς της, είναι:

                 Άθροισμα εσόδων 1999-2003: 1.091.415 € (Καποδιστριακή περίοδος) ήτοι μέσος όρος ανά έτος 1.091.415 €/5 = 218.283 € /έτος

Το παραπάνω ιστόγραμμα εξέλιξης των εσόδων της Κ.ΕΠ.ΑΝ.ΕΛ. κατ’ έτος απεικονίζει τη στασιμότητα που επήλθε λόγω μη υποστήριξης, μετά τη δημιουργία του Καποδιστριακού Δήμου, δηλαδή από το 1999 και μετά, δεδομένου ότι χάθηκε όλος ο προγραμματισμός της Επιχείρησης για επέκταση δραστηριοτήτων (Σπιναλόγκα, Αλυκές, δημοτικά έργα, οικοτουριστικές δραστηριότητες, καταστήματα κ.λπ.). Παρά το γεγονός αυτό από το 1998 έως και το 2003 παρουσιάζει ένα μέσο ετήσιο ποσοστό μεταβολής (αύξησης) των εσόδων της +22,47%.

3/. Τακτικοί οικονομικοί πόροι από τον Κρατικό Προϋπολογισμό

Κατά το οικονομικό έτος 2003 (βλ. επίσημο απολογισμό πεπραγμένων Δημάρχου) τόσο τα βεβαιωθέντα όσο και τα εισπραχθέντα από αυτοτελείς φόρους, τακτική οικονομική ενίσχυση από κρατικό προϋπολογισμό, τακτική επιχορήγηση σχολικών επιτροπών και ΣΑΤΑ, σε σύνολο Καποδιστριακού Δήμου ανήλθαν στα 3.235.437 €. Διαιρώντας το πιο πάνω ποσό με τον πραγματικό πληθυσμό του Δήμου, προκύπτει 166,24 € ανά κάτοικο. (3.235.437 €/19.462 κάτοικοι).

Συνεπώς σύμφωνα με αυτή την παραδοχή, στον αιτούμενο Δήμο Ελούντας αντιστοιχούν 166,24 € Χ 2.784 κάτοικοι = 462.823 €

Με μια άλλη παραδοχή, εάν αναχθούν οι τακτικοί οικονομικοί πόροι ανά επιφάνεια, προκύπτει: 3.235.437 € / 354 Km² = 9.139,65 € / Km². Συνεπώς στον αιτούμενο Δήμο Ελούντας αναλογούν 9.139,65 Χ 50 Km² = 456.983 €. Όπως και να γίνει λοιπόν η παραδοχή βλέπουμε ότι έχουμε σχεδόν ένα ποσό της τάξης των 460.000 € ή 157 εκατομ. δρχ. ετησίως.

4/.Έκτακτα έσοδα (Π.Ε.Π, Ε.Π.Τ.Α., Ταμείο Συνοχής κ.λπ.)

Κατά τον απολογισμό του Δημάρχου 2003 (βλ. ως άνω) προκύπτουν επιχορηγήσεις ύψους 1.984.974 € σε επίπεδο Καποδιστριακού Δήμου ή 101,99 € / κάτοικο ή 5.607 € / Km² που ανάγονται σε επίπεδο Ελούντας ως εξής:

101,99 Χ 2.784 = 283.940 €  ή 5.607 Χ 50 = 280.350 €. Συνεπώς κατά μέσο από αυτή τη μορφή των έκτακτων εσόδων του Καποδιστριακού Δήμου, στον αιτούμενο Δήμο Ελούντας αντιστοιχούν 282.145 € ή 96,14 εκατομμύρια δρχ. κατ. έτος.

5/. Τακτικά έσοδα από τη λειτουργία του αιολικού πάρκου: 73.367 €/έτος.

Το άθροισμα της σημερινής ενεργής ετήσιας οικονομικής βιωσιμότητας Δήμου Ελούντας (χωρίς τα ανταποδοτικά έσοδα) είναι :

Πίνακας υπαρχόντων τακτικών ετήσιων εσόδων

ή 674 εκατομμύρια δρχ.

ΙΙ. ΑΝΑΚΤΗΣΗ ΝΕΩΝ ΕΣΟΔΩΝ

(Υπολογισμός ετήσιας τάσης οικονομικής αναπτυξιακής βιωσιμότητας επόμενης δεκαετίας, βάσει δεδομένων στοιχείων)

1/.Ίδιοι Πόροι

Διαπιστώνεται μια απώλεια  κατ’ εκτίμηση της τάξης του 5% (κατ’ ελάχιστον) επί του αποδεδειγμένου εσόδου της περίπτωσης 1, λόγω μη καλής παρακολούθησης, γνώσης και επισταμένου ελέγχου.

Ήτοι, 5% Χ 944.000 = 47.200 € ή 16 εκατ. δρχ. ετησίως.

Επειδή υπάρχει ετήσιος ρυθμός αύξησης 8,63% (βλ. προηγούμενα) το πρώτο έτος της επόμενης δεκαετίας θα έχει αύξηση ποσού εκκίνησης: (944.000+47.200)Χ8,63=85.541 €

Συνεπώς το πρώτο έτος της επόμενης δεκαετίας θα έχει ποσό εκκίνησης 944.000+47.200+85.541=1.076.741 €

2/.ΚΟΙΝΟΤΙΚΗ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΕΛΟΥΝΤΑΣ (Κ.ΕΠ.ΑΝ.ΕΛ.)

Η Κ.ΕΠ.ΑΝ.ΕΛ. συνεχίζοντας τις πρωτοβουλίες που έδωσαν από το 1997 έως και το 1999 αύξηση εσόδων κατά 650% (βλ. προηγούμενο πίνακα) τροποποίησε τον Ιούλιο του 2000 το καταστατικό της και ενέταξε επέκταση δραστηριοτήτων που αφορούσαν:

α/. Λειτουργία παραδοσιακού καφενείου, βιβλιοπωλείου, καταστήματος πώλησης τοπικών παραδοσιακών προϊόντων στον αρχαιολογικό χώρο της νησίδας Σπιναλόγκας, με ετήσιους επισκέπτες τη θερινή περίοδο 250.000 επισκέπτες.

β/. Επαναλειτουργία Ενετικών αλυκών Ελούντας ίδρυση και λειτουργία μουσείου αλατιού και ακονιού, διαχείριση υγροβιότοπου και ιχθυότοπου αναπαραγωγής γόνου, λουτροθεραπεία και αναψυχή με αξιοποίηση των λοιπών εγκαταστάσεων της περιοχής.

γ/. Εκμετάλλευση παραδοσιακών λατομείων ακονιού και εξόρυξη ντόπιας πέτρας για τις παραδοσιακές κατασκευές και αναστήλωση παραδοσιακών ανεμόμυλων Σκινιά, Λούμα, Βρουχά και Πινών.

δ/. Αξιοποίηση όλης της έγγειας ιδιοκτησίας του Δήμου (κτιριακής και γηπέδων) με ανάπτυξη παραδοσιακών οικοτουριστικών δραστηριοτήτων στα πλαίσια μιας βιώσιμης και αειφόρου ανάπτυξης της περιοχής (παραδοσιακό καφενείο, λαογραφικό μουσείο κ.λπ.)

ε/. Λοιπές οικοτουριστικές δραστηριότητες επιχειρηματικού χαρακτήρα, π.χ. λειτουργία τουριστικού τραίνου για την περιήγηση στους παραδοσιακούς οικισμούς και στις περιοχές ιδιαιτέρου φυσικού κάλλους, ναυταθλητικές δραστηριότητες στον όρμο Ελούντας, χρηματοδοτήσεις μελετών για εντάξεις σε αναπτυξιακά προγράμματα,  κ.λπ.

στ/. Επέκταση δραστηριοτήτων στον κατασκευαστικό τομέα για αναπλάσεις κοινοχρήστων χώρων στους οικισμούς του νέου Δήμου.

            Απ’ όλες αυτές τις πρωτοβουλίες, μόνο η λειτουργία του καφενείου στη Σπιναλόγκα επετεύχθη, αφού υπήρξε ακηδία εκ μέρους του Καποδιστριακού Δήμου.

Αλλά το πιο σημαντικό, είναι ότι όλα τα καθαρά κέρδη μιας επιχείρησης παροχής υπηρεσιών χρησιμοποιήθηκαν για να καλύψουν την αμέλεια, απροθυμία και ανικανότητα του Δήμου προκειμένου να παράσχει τις αντίστοιχες δραστηριότητες στην περιοχή, που εκ του Νόμου υποχρεούται (π.χ. καθαριότητα) για να μην καταρρεύσει ο τουρισμός στην περιοχή. Από την ανάλυση του προηγούμενου ιστογράμματος για την Κ.ΕΠ.ΑΝ.ΕΛ. (1997-2003) προκύπτει σταθερό μέσο ετήσιο ελάχιστο έσοδο 175.000 € το οποίο όμως σταθεροποιείται (χωρίς αυξητικές τάσεις) κατά τα καποδιστριακά έτη στο ποσό των 218.283 € /έτος. Με την ανάπτυξη των πιο πάνω δραστηριοτήτων και βάσει των μελετών που υπάρχουν, υπολογίζεται αύξηση του μέσου ετήσιου κύκλου εργασιών στο ύψος των 360.000 €. Ήτοι μέσος όρος ετήσιων εσόδων Κ.ΕΠ.ΑΝ.ΕΛ. επόμενης δεκαετίας 218.283+360.000=578.283 € ή 197 εκατομμύρια δρχ.

3/.Τακτικοί Οικονομικοί Πόροι από Κρατικό Προϋπολογισμό

Με ετήσια αύξηση πληθυσμού 2.77%, προκύπτει αύξηση του πάγιου ποσού της Κρατικής Επιχορήγησης 460.000Χ2.77%=12.742 €/έτος ήτοι σύνολο 472.742 €/έτος

4/.Έκτακτα έσοδα (Π.Ε.Π, Ε.Π.Τ.Α., Ταμείο Συνοχής κ.λπ.)

Θεωρούμε ότι το ποσό των 282.145 € (βλ. προηγούμενα), που αναλογούσε στην Ελούντα, αλλά δεν διατέθηκε, θα είναι και το ελάχιστο έσοδο ανάκτησης, παρότι με τις πρωτοβουλίες μας θα αυξηθεί σημαντικά.

5/.Τακτικά έσοδα από τη λειτουργία του αιολικού πάρκου 

Είναι το απόλυτο ποσό του σημερινού ενοικίου των 73.367 €/έτος χωρίς να υπολογίζεται ή αύξηση δυναμικότητας της υφισταμένης εγκατάστασης και σχεδιαζόμενη η επέκτασή της.

6/. Χορηγίες – κληροδοτήματα

            Μετά τη σύσταση του νέου Καποδιστριακού Δήμου το πρόγραμμα αξιοποίησης χορηγιών από κατοίκους καταγόμενους από την περιοχή και κυρίως τους διαμένοντες στο εξωτερικό, διακόπηκε σε ένδειξη διαμαρτυρίας. Το ποσό εκτιμάται ότι μπορούσε να αποδώσει τα 45.000 €/έτος ή 15 εκατομ. δρχ. /έτος κατ’ ελάχιστον.

7/. Εθελοντισμός

            Επίσης η έφεση των πολιτών στην ανάπτυξη εθελοντισμού διακόπηκε σε ένδειξη διαμαρτυρίας και παραγωγή αδιαφορίας. Το πρόγραμμα αυτό κατ’ εκτίμηση παλαιότερης πείρας μας κοστολογείται αθροιστικά σε παροχή δωρεάν εργασίας, μικροϋλικών, διάθεση μηχανημάτων κ.λπ. που ανέρχεται στο ύψος των 60.000 €/έτος ή 20 εκατ. δρχ./έτος κατ’ ελάχιστον, (άλλως και ανεκτίμητη προσφορά). Η καταστροφή αυτή του «ανθρώπινου παράγοντα» συνιστά και τη μεγαλύτερη συντριβή των τοπικών κοινωνιών, αφού ακυρώνει την έννοια της τοπικής αυτοδιοίκησης

8/. Εισφορές σε γη ή σε χρήμα από ανάπτυξη ξενοδοχειακών μονάδων: 

            Κατά την πενταετία 1999-2003 η υποχρέωση των νέων ξενοδοχειακών μονάδων ή των υφισταμένων από ανάπτυξη προσθηκών ή επεκτάσεών τους, ανήλθε στην παραχώρηση γης της τάξης των 20 στρεμμάτων στην Α’ Τουριστική Ζώνη (ή μετατροπή σε χρήμα 1.000.000 €, ή 340 εκ. δρχ.). Συνεπώς την επόμενη δεκαετία με τους πιο συντηρητικούς υπολογισμούς, εκτιμάται ότι τα ανάλογα ποσά θα ανέλθουν σε 2.000.000 € σε σημερινές τιμές ή γη έκτασης 40 στρεμμάτων ή μέσος όρος κατ’ έτος 200.000 €. Η εκτίμηση αυτή συνάγεται κατ’ ελάχιστον από τις ήδη αγορασμένες εκτάσεις γης της τάξης των 100 στρεμμάτων και άνω, των οποίων προγραμματίζεται ήδη η άμεση αξιοποίηση.

9/.Ανάκτηση απώλειας δαπανών

Το ποσό αυτό συμπεριλαμβάνει κάθε εξοικονόμηση χρημάτων από έργα, μισθούς, φθορές, μηχανήματα, ενέργειες, χρόνου κ.λπ. που επιτυγχάνεται με τον άμεσο αντιγραφειοκρατικό – αποτελεσματικό έλεγχο, την αυτεπιστασία, την μικροεργολαβία, την προμήθεια μικροϋλικών και τον περιορισμό του εργολαβικού οφέλους του 18% και του εργολαβικού κέρδους, δυνατότητες που δίνονται μόνο σε μικρότερες διοικητικές με άμεσο ενδιαφέρον των αιρετών ενότητες και τέλος από την ανάκτηση απωλειών δαπανών, αντικαταστάσεως υποδομών λόγω καλής παρακολούθησης και συντήρησης. Το ποσό αυτό εκτιμάται στο ποσοστό του 15% (κατ’ ελάχιστον) επί του συνόλου των ετήσιων εσόδων.

Η εξοικονόμηση αυτή, δεν υπολογίζεται παρ’ ότι σημαντική, δεδομένου ότι σε όλη μας την ανάλυση, εκτιμούμε τα ελάχιστα ποσά από τα οποία στην πραγματικότητα θα πρέπει να αναμένονται περισσότερα.

Το άθροισα των προηγούμενων εσόδων ανέρχεται σε:

 1.076.741+578.283+472.742+282.145+73.367++45.000+60.000+200.000=2.788.278 €/έτος

Σε συνέχεια της παρατήρησης αυτής, υπολογίζονται με άλλο τρόπο τα ελάχιστα μέσα ετήσια έσοδα των περιπτώσεων 1 έως 5, ως εξής:

Συνολική αύξηση αποδεικτών εσόδων βάσει του μ.ο. ποσοστού ανάπτυξης της τοπικής οικονομίας των παρελθόντων ετών.

Χρησιμοποιούνται οι δείκτες:

 α) ρυθμός ανάπτυξης ιδιωτικών επενδύσεων: Είναι το ετήσιο ποσοστό αύξησης των κλινών. Την προηγούμενη δεκαετία, είχαμε υπερδιπλασιασμό των κλινών, ήτοι μέση αύξηση 10% ετησίως. Αφαιρώντας τις εγκαταστάσεις αιχμής (μεγάλες ξενοδ. μονάδες) που δεν έχουν τακτική εμφάνιση και συνυπολογίζοντας την τουριστική κάμψη που ζούμε σήμερα, εκτιμάται ποσοστό ασφάλειας ετήσιας ανάπτυξης 4%.

β) ρυθμός ανάπτυξης δημοτικών αποδεικτών εσόδων: Βλ. προηγούμενα: 8,63%

γ) ρυθμός αύξησης πραγματικού πληθυσμού (δεκαετία, βλ. προηγούμενα) 27.71% ήτοι 2.77% ετησίως (χωρίς τον μέσο σταθερό πραγματικό πληθυσμό της τουριστικής περιόδου που παρουσιάζει ετήσια αύξηση 50%)

            Θεωρώντας ότι οι πιο πάνω τρεις δείκτες περικλείουν όλες τις κατ’ ελάχιστον αναπτυξιακές τάσεις της περιοχής, εξάγουμε ένα τυπικό μέσο όρο 5,13% ρυθμό ανάπτυξης κατ’ έτος, ήτοι πολύ πιο πάνω από τον Εθνικό μέσο όρο Ανάπτυξης της Χώρας μας.

            Συνεπώς 1.977.795 Χ 5.13%=101.460 €/έτος ή μέσο ετήσιο αποδεικτό έσοδο 2.080.000 €/έτος για την επόμενη δεκαετία. Σ’ αυτό το ποσό αν προστεθούν τα έσοδα των περιπτώσεων 6, 7 και 8 γίνονται 2.385.000 €/έτος.

Η διαφορά με την προηγούμενη αναλυτική μέθοδο είναι της τάξης του 16,9% που οφείλεται στο ότι υπολογίστηκε αντί της πραγματικής αύξησης σε κλίνες του 10%, μόνο το 4% και αντί της αύξησης του πραγματικού πληθυσμού της τουριστικής περιόδου (3,81 % βλ. πίνακες) μόνο το 2,71% του πραγματικού όλου του έτους.

Η επαλήθευση αυτή είναι πολύ σημαντική, διότι διαμορφώνει ανελαστικότητα του ελάχιστου εσόδου και αποδεδειγμένη τάση της αναμενόμενης πραγματικής αύξησής του από 2.385.000 €/έτος σε 2.788.278 €/έτος. Ποσό που θεωρούμε ως πραγματική μέση ετήσια βιωσιμότητα της επόμενης δεκαετίας.

Σύμφωνα με την παραπάνω ανάλυση, (πρώτη μέθοδος) διαμορφώνεται ο πίνακας των μέσων ετήσιων πραγματικών εσόδων βιωσιμότητας, της επόμενης δεκαετίας.

Ήτοι περίπου 950 εκατομμύρια δρχ. κατ’ έτος

ΈΝΤΑΞΗ - ΧΩΡΟΘΕΤΗΣΗ ΝΕΩΝ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΩΝ ΧΡΗΜΑΤΟΔΟΤΟΥΜΕΝΑ ΑΠΟ ΕΘΝΙΚΟΥΣ ΚΑΙ ΚΟΙΝΟΤΙΚΟΥΣ ΠΟΡΟΥΣ.

1/. Δημιουργία του Κέντρου Μεσογειακής Πολιτιστικής Δημιουργίας (ΚΕ.ΜΕ.ΠΟ.Δ.) και ανάδειξη του οχυρωματικού – φρουριακού συνόλου Σπιναλόγκας ως Μνημείο Παγκόσμιας Πολιτιστικής Κληρονομιάς προστατευόμενο από την UNESCO.

Δεσπόζουσα δράση πολιτισμού υπερτοπικής κλίμακας στα πλαίσια μιας Μεσογειακής Πολιτιστικής Κοινότητας, θα αποτελέσει η ήδη έτοιμη πρόταση για τη θέσπιση του Κέντρου Μεσογειακής Πολιτιστικής Συνεργασίας (ΚΕ.ΜΕ.ΠΟ.Δ) η οποία θα αναδείξει τα αναλλοίωτα πολιτιστικά χαρακτηριστικά με κεντρικό γίγνεσθαι το νησιώτικο φρούριο της Σπιναλόγκας υποστηριζόμενο από τις υψηλών προδιαγραφών τουριστικές υπηρεσίες που υπάρχουν στην περιοχή. Ο νέος Δήμος Ελούντας, θα αναζητήσει από την ημέρα κιόλας θέσπισής του, τρόπους θεσμοθέτησης του ΚΕ.ΜΕ.ΠΟ.Δ αφού αυτό μπορεί να αποτελέσει τη νέα βάση συνύπαρξης και δημιουργίας, μελέτης και ενοποίησης, μέσα από τις διαφορές και τις αντιθέσεις, της συνέχειας στο χρόνο που ο χώρος επέβαλε με πρωταγωνιστή και συμβολικό πρόταγμα τη Σπιναλόγκα.

            Το ΚΕ.ΜΕ.ΠΟ.Δ θα είναι Νομικό Πρόσωπο, θα διοικείται Διοικητικό Συμβούλιο, και θα συσταθεί κατά τα πρότυπα των φορέων διαχείρισης με τη συμμετοχή και την εκπροσώπηση του Υπουργείου Εξωτερικών και Πολιτισμού για την εξασφάλιση της συνεργασίας με το Κέντρο.

            Σκοπός του ΚΕ.ΜΕ.ΠΟ.Δ θα είναι η συμβολή στη διατήρηση και ανάπτυξη των κοινών πολιτιστικών στοιχείων που ενώνουν τους Λαούς της Μεσογείου. Ο προϋπολογισμός του Κέντρου μπορεί να περιλαμβάνει τακτικά έσοδα από το ΥΠ.ΠΟ. και το ΥΠ.ΕΞ., από τη Νομαρχιακή Αυτοδιοίκηση (Ν.Α.Λ.) και το Δήμο Ελούντας, τους Ο.Τ.Α του Ν. Λασιθίου, τους τουριστικούς και παραγωγικούς φορείς του Ν. Λασιθίου, μεμονωμένους χορηγούς αλλά και πόρους από προγράμματα της Ε.Ε. με το πρόθεμα MED.

            Στα πλαίσια υλοποίησης των σκοπών του Κέντρου, μπορούν να δημιουργηθούν θεματικοί πυρήνες αντίστοιχοι με τις εφτά τέχνες, που θα προσδιορίσουν τον ετήσιο χαρακτήρα, εκ περιτροπής των εκδηλώσεων που θα οργανώνει το Κέντρο. Ενδεικτικά θα μπορούσαν να είναι το θέατρο στη Μεσόγειο από την αρχαιότητα μέχρι σήμερα, διαλέξεις για το θέμα, διαφορές, ομοιότητες, επιδράσεις, σχέσεις, συγγένειες, παρουσιάσεις από διαφορετικές μεσογειακές χώρες, οργάνωση «αγώνων δράματος» στην εκπαίδευση και παρουσίαση του καλύτερου σχήματος, όπως θα επιλέγεται στο βασικό πυρήνα των εκδηλώσεων. Ακόμη παραγγελία σε Έλληνες και ξένους σκηνοθέτες θεατρικών παραστάσεων σχετικών με το θέμα που έχει επιλεγεί. Ο κινηματογράφος, η λογοτεχνία, ο χορός, οι εικαστικές τέχνες, η μουσική κατ’ ανάλογο τρόπο, μπορούν να αποτελέσουν το πλαίσιο ανάδειξης, καταγραφής, αναζήτησης και δημιουργίας ενός διαχρονικού και εξελισσόμενου πολιτισμού, του Μεσογειακού Πολιτισμού που η καρδιά του θα κτυπά στο Δήμο Ελούντας, στην «πλώρη» της μεγαλονήσου που συνιστά συμβολικό πολιτισμικό κέντρο της Μεσογειακής λεκάνης. Ένα τέτοιο Κέντρο όπως το ΚΕ.ΜΕ.ΠΟ.Δ, εκ παραλλήλου, θα μπορούσε να συνεισφέρει και στην αναζήτηση θεμάτων του «καθ’ ημέραν βίου» των Μεσογειακών Χωρών, όπως αυτά προσδιορίζονται από τη σύγχρονη πολιτική – οικονομική – κοινωνική κ.λπ. συγκυρία του χώρου και του προσδιορισμού του ρόλου που επιφυλάσσεται  από την Ε.Ε. Η υποδομή για τη στήριξη και λειτουργία αυτού του πρωτοποριακού Κέντρου είναι ήδη υπάρχουσα στην περιοχή του Δήμου Ελούντας, αφού οι υψηλών προδιαγραφών τουριστικές εγκαταστάσεις που υπάρχουν στην περιοχή μπορούν να εγγυηθούν την άρτια τεχνική υποστήριξη τέτοιου Κέντρου. Ήδη η υπάρχουσα μελέτη χρήσεων της Σπιναλόγκας που ευρίσκεται από το 1999 στη Δ/νση Αρχαιολογικών Χώρων του ΥΠ.ΠΟ. περιλαμβάνει στις προτάσεις της, χρήσεις των αναστηλωμένων κτισμάτων της νησίδας που θα υποστηρίζουν οργανωτικά εν μέρει το ΚΕ.ΜΕ.ΠΟ.Δ.

Στα πλαίσια αυτών των στόχων μας προς αυτή την κατεύθυνση, θα μπορούσε να χαρακτηριστεί «πιλοτική» η οργάνωση στην Ελούντα, της «1^ης Ευρωμεσογειακής Πολιτιστικής Συνάντησης Κρήτης – Εικόνες και Ήχοι από τη Μεσόγειο» δημιουργών Τέχνης και Τεχνολογίας το καλοκαίρι του 2000 (26-9-2000 έως 1-10-2000). Η συνάντηση είχε στόχο να φέρει κοντά τους δημιουργούς τέχνης και τεχνολογίας των λαών της Μεσογειακής λεκάνης μέσα από την πρόκληση των νέων τεχνολογιών.

Συναφές με τον πιο πάνω στόχο του ΚΕ.ΜΕ.ΠΟ.Δ., αποτελεί και η προ δύο ετών πρόταση του Αναπτυξιακού Συλλόγου Πολιτών Ελούντας, σε όλους τους συναρμόδιους φορείς και πολιτικούς, για την ένταξη της Σπιναλόγκας στον κατάλογο της UNESCO ως μνημείο παγκόσμιας πολιτιστικής κληρονομιάς. Η πρόταση έγινε δεκτή και υιοθετήθηκε από όλους τους συναρμόδιους φορείς, τους πολιτικούς και υπηρεσιακούς παράγοντες του ΥΠ.ΠΟ. με την προϋπόθεση της ολοκλήρωσης των εργασιών αναστήλωσης και συντήρησης που εκτελούνται από το 1997 στη νησίδα μέσα από Ευρωπαϊκά χρηματοδοτικά μέσα. Ολόκληρη η πρόταση έχει ως εξής:

«Όπως γνωρίζετε, το νησιώτικο φρουριακό σύνολο της Σπιναλόγκας στην Ελούντα της Κρήτης, θεωρείται ένα από τα αυθεντικότερα ιστορικά σύνολα, ένα από τα καλύτερα διατηρούμενα παραδείγματα της βενετσιάνικης αρχιτεκτονικής των επάκτιων οχυρώσεων στην Ανατολική Μεσόγειο, καθώς και σπάνιο δείγμα νησιώτικου προμαχωνικού οχυρού, ένα από τα πιο σημαντικά μνημειακά έργα που κοσμούν τη μεγαλόνησο και τη χώρα μας.

Το νησιώτικο φρούριο της Σπιναλόγκας που κατασκευάστηκε  το 1578, αποτέλεσε στρατηγική στρατιωτική βάση των Ενετών επί ενάμιση αιώνα, έγινε κατόπιν ορμητήριο Τούρκων πειρατών, σανατόριο και φυλακή κατά τη διάρκεια της διεθνούς κατοχής στη Κρήτη, νοσοκομείο, τόπος κοινωνικού ρατσισμού και εξορίας των χανσενικών μέχρι και πριν από 40 χρόνια, για να γίνει στις μέρες μας τουριστικό αξιοθέατο.

Το μνημειακό σύνολο της Σπιναλόγκας στέκεται σήμερα ζωντανή και ανεκτίμητη μαρτυρία μιας μακραίωνης παράδοσης, και αποτελεί μιαν αναντικατάστατη έκφραση του πλούτου και της πολιτισμικής κληρονομιάς των ιστορικών ενοτήτων στις οποίες οι Ευρωπαϊκοί Μεσογειακοί λαοί του 16ου αιώνα ενέγραψαν τις αξίες τους μέσα από την πολυτάραχη ιστορική τους διαδρομή.

Η Ανθρωπότητα και πολύ περισσότερο η Ε.Ε. που αποκτούν σήμερα όλο και μεγαλύτερη συνείδηση της ενότητας των ανθρωπίνων αξιών θεωρούν όλα τα Μνημεία σαν κοινή κληρονομιά και ευθύνη τους.

Απέναντι στις μελλοντικές γενιές νιώθουμε υπεύθυνοι για τη διάσωσή τους και έχουμε χρέος να τα παραδώσουμε σ' αυτές, με όλο τον πλούτο, το μεγαλείο  και την αυθεντικότητά τους.

            Μέχρι και πριν από κάμποσα χρόνια η Σπιναλόγκα, που ας σημειωθεί ότι την επισκέπτονται κάθε θερινή περίοδο περίπου 350.000 επισκέπτες, ήταν ένας τόπος ερειπίων, ένας εγκαταλελειμμένος αρχαιολογικός χώρος που αποτελούσε ύβρη και ντροπή προς την ιστορία.

Πρόσφατα με πιστώσεις της Ε.Ε. ολοκληρώθηκαν εργασίες στερέωσης, καθαρισμού και αποκατάστασης  μεγάλου τμήματος των τειχών, των προμαχώνων και του οικισμού, που ήταν ενταγμένες σε χρηματοδότηση του Β’ Κ.Π.Σ, μέσα από τη συνεργασία των εμπλεκομένων στη νησίδα φορέων, ήτοι του Υπουργείου Πολιτισμού, του Υ.ΠΕ.ΧΩ.Δ.Ε, του ΕΟΤ, της Περιφέρειας Κρήτης, της Νομαρχιακής Αυτοδιοίκησης Λασιθίου, της τέως Κοινότητας Ελούντας και του Τεχνικού Επιμελητηρίου. (Μέτρο 1-Τουριστικές υποδομές-Πολιτιστικός Τουρισμός από ΥΠ.ΠΟ/ΣΑΕ 014/2 και Μέτρο 3-Περιβάλλον από Υ.ΠΕ.ΧΩ.Δ.Ε/ΣΑΕ 075/2). Η συνέχιση των εργασιών ανάπλασης και στερέωσης προβλέπεται αα γίνει και μέσα από το Γ’ ΚΠΣ.

Μετά από πολλούς προβληματισμούς και διερευνήσεις, η τοπική κοινωνία σήμερα, έχει σηματοδοτήσει τις χρήσεις και τις δραστηριότητες που θα επιθυμούσε για τη μελλοντική Σπιναλόγκα:

Προτείνεται η μετατροπή της νησίδας σε κέντρο πολιτιστικών δρώμενων διεθνούς εμβέλειας ως Διεθνούς Κέντρου Μεσογειακής Πολιτιστικής Δημιουργίας, κατ’ αντιστοιχία με το Διεθνές Πολιτιστικό Κέντρο Δελφών. Στα πλαίσια αυτά θα φιλοξενούνται πολιτιστικές εκδηλώσεις, συνέδρια, εκπαιδευτικές δράσεις και η Διοίκηση Διεθνούς Ιδρύματος. Οι δραστηριότητες αυτές πιστεύουμε ότι είναι σύμφωνες με τις διεθνείς αρχές και συμβάσεις για την απόδοση των μνημείων στο κοινό (χάρτα Βενετίας, Σύμβαση για την προστασία της Αρχιτεκτονικής κληρονομιάς της Ευρώπης (σύμβαση Γρανάδας), Προστασία της Παγκόσμιας Πολιτιστικής και Φυσικής Κληρονομιάς κλπ.).

Μέσα σ’ αυτή την αισιόδοξη διαμορφωμένη εικόνα για το Σπιναλόγκα, και με την ευκαιρία της παγκόσμιας Ημέρας των Μνημείων όπως έχει θεσπιστεί να εορτάζεται κάθε χρόνο από τον ΟΗΕ η 18η Απριλίου θα θεωρήσουμε ως σοβαρή ιστορική προσπάθεια από μέρους σας, την κίνηση των διαδικασιών έτσι ώστε η να υπαχθεί υπό το καθεστώς προστασίας της UNESCO και του Συμβουλίου της Ευρώπης γεγονός που θα δικαιώσει την ιστορική αποστολή της και θα συμβάλλει ακόμη περισσότερο στη διατήρηση και την προβολή της τοπικής πολιτιστικής μας κληρονομιάς».

Η υλοποίηση του στόχου για το ΚΕ.ΜΕ.ΠΟ.Δ. με την παράλληλη αναγνώριση της Σπιναλόγκας ως μνημείο Παγκόσμιας Πολιτιστικής Κληρονομιάς από την UNESCO, είναι στις δεσπόζουσες και πρωταρχικές επιλογές του νέου Δήμου Ελούντας, και η λειτουργία του, θα αποτελέσει μιας μεγάλης κλίμακας πολιτιστική παρέμβαση όχι μόνο σε επίπεδο Δήμου, αλλά σε επίπεδο Περιφέρειας Κρήτης και Χώρας. Η θεσμοθέτησή του αναμένεται να συνδράμει πολλαπλά στην ενίσχυση του δοκιμαζόμενου τουρισμού, αφού θα αποτελεί πολιτιστικό ορόσημο στην καρδιά της Ανατολικής Μεσογείου και θα αυξήσει ΣΗΜΑΝΤΙΚΑ την αίγλη και τα έσοδα του Δήμου.

2/. Οικοτουριστικές δραστηριότητες εντός του φυσικού περιβάλλοντος του Δήμου Ελούντας.

Η περιοχή μας  διαθέτει δύο βασικά πλεονεκτήματα:

Α/. Τη θαλάσσια και νησιώτικη περιοχή του κόλπου (Κόρφου) Ελούντας – χερσόνησος Σπιναλόγκας (ή Νησί)  – κόλπος Κολοκύθας – Γλαρονήσι, όλα προσδεδεμένα λειτουργικά με τη Σπιναλόγκα και την Α’ τουριστική ζώνη της περιοχής.

Στη ζώνη αυτή, μπορούν να συνταχτούν μελέτες και να γίνουν έργα υποδομής με ευρωπαϊκά χρηματοδοτικά μέσα στα πλαίσια μιας βιώσιμης και αειφόρου ανάπτυξης της περιοχής. Μπορούν να αναπτυχθούν ποικιλόμορφες δραστηριότητες συναφείς με τον τουρισμό ήπιας μορφής (οργάνωση των παραλιών, οικοτουριστικές διαδρομές – μονοπάτια σε παλιούς καντερημόδρομους, αναστήλωση παλαιών οικιών – δεξαμενών, ανάδειξη αρχαιολογικών χώρων, ανάδειξη μεθόδων παλαιάς αγροτικής οικονομίας, περιηγήσεις με πλωτά μέσα, κ.λπ.) Ειδικότερα η χερσόνησος Σπιναλόγκας (ή Νησί) έκτασης περίπου 6.000 στρεμμάτων ως φυσικός οικότοπος, έχει χαρακτηριστεί Α’ αρχαιολογική ζώνη από το ΥΠ.ΠΟ. και ιδιαίτερου φυσικού κάλλους από το Κ.Α.Σ., έχει εκδοθεί απαγορευτική απόφαση βοσκής και θήρας. Λόγω του νησιώτικου χαρακτήρά του και της φυσικής υποδομής του, (δυνατότητα απόλυτου ελέγχου χωρίς έργα υποδομής), διαθέτει όλα τα χαρακτηριστικά και τηρεί τις προϋποθέσεις για την ένταξή του σε πρόγραμμα δημιουργίας φυσικού πάρκου διαφύλαξης όλης της ενδημικής – στενοενδημικής και επαπειλούμενης πανίδας της Κρήτης, δεδομένου του πανευρωπαϊκού και παγκοσμίου ενδιαφέροντος. Η ιδέα ήδη έχει ωριμάσει, και προτείνεται διαρκώς από διάφορα επιστημονικά κέντρα (π.χ. Μουσείο Φυσικής Ιστορίας Κρήτης, Αριστοτέλειο Παν/μιο Θεσσαλονίκης, Υ.ΠΕ.ΧΩ.Δ.Ε, Υπουργείο Γεωργίας, ΥΠ.ΠΟ,  κ.λπ. ). Όλες αυτές οι προτάσεις συγκλίνουν με τις αρχές του «Περιφερειακού Πλαισίου Χωροταξικού Σχεδιασμού και Αειφόρου Ανάπτυξης Περιφέρειας Κρήτης», που προβλέπει στις κατευθύνσεις για την προστασία και την ανάδειξη του φυσικού και πολιτιστικού περιβάλλοντος, την «άσκηση αποτελεσματικής πολιτικής για την προστασία και την ανάδειξη των στοιχείων του πολιτιστικού και του φυσικού περιβάλλοντος, στους χαρακτηρισμένους παραδοσιακούς και αξιόλογους οικισμούς και μνημειακά – ιστορικά σύνολα στους οριοθετημένους αρχαιολογικούς χώρους και στις χαρακτηρισμένες ζώνες και τοπία ιδιαιτέρου φυσικού κάλλους» αλλά και τη «λήψη και εφαρμογή κατάλληλων θεσμικών μέτρων κατά μήκος όλων των προβληματικών παράκτιων ζωνών με σύγκρουση χρήσεων γης και πίεση αστικοποίησης».

Οι δράσεις αυτές μπορούν να αναληφθούν από φορέα διαχείρισης, δεδομένου ότι υπάρχει από τον Ο.Κ.Χ.Ε. κτηματογράφηση της περιοχής.

3/. Προστασία και ανάδειξη του θαλάσσιου οικοσυστήματος του κόλπου (Κόρφου) Ελούντας.

Η προστασία και η ανάδειξη αυτή θα αφορά (μετά την έκδοση Κ.Υ.Α για θέσπιση περιβαλλοντικών όρων λειτουργίας και διαχείρισης) τα αλιεύματα και το σύνολο της θαλάσσιας χλωροπανίδας της ευαίσθητης βενθικής βιοκοινότητας σε συνδυασμό με την αναπαραγωγή και εμπλουτισμό αλιευμάτων από τον υδροβιότοπο των Ενετικών Αλυκών Ελούντας (πρόταση Περιφερειακής Δ/νσης Αλιείας του Υπ. Γεωργίας). Σημειώνεται ότι επί Τουρκοκρατίας, ο κόλπος ΕΛούντας ήταν φυσικό εκτροφείο και σήμερα αν μη τι άλλο μπορεί να αποτελέσει ένα φυσικό πάρκο παρατήρησης, προστασίας και αναπαραγωγής αλιευμάτων δεσπόζουσας σημασίας, που προσαρτάται και με πλήθος άλλων συναφών οικοτουριστικών δραστηριοτήτων οικονομικού ενδιαφέροντος.

4/. Προστασία και ανάδειξη ημιορεινού φυσικού περιβάλλοντος και παραδοσιακών οικισμών και αγροτικού ιστού με την προώθηση του αγροτουρισμού.

Στο πλαίσια αυτό περιλαμβάνονται δράσεις που αφορούν:

·        Οργάνωση ορεινών διαδρομών σε τοπία θέας και γεωμορφολογικών σχηματισμών, φωτογράφησης, επισκέψεις σε αρχαιολογικούς χώρους και παραδοσιακούς οικισμούς και κατασκευές αγροτικής οικονομίας (παλαιοί μύλοι, ελαιοτριβεία κ.λπ.), μοναστήρια, σπηλιές κ.λπ.

·        Δημιουργία έργων υποδομής (δρόμοι, πλατείες, αναστήλωση μύλων, λιθόστρωτα μονοπάτια, παλαιά ελαιοτριβεία κ.λπ.) σε όλους τους οικιστικούς πυρήνες των χωριών Σκινιά, Λούμα, Βρουχά, Πινών και των οικισμών τους, σε συνδυασμό δε με την υποστήριξη τοπικών ιδιωτικών επιχειρηματικών δράσεων (καφενεία, παραδοσιακές ταβέρνες, πρατήρια τοπικών προϊόντων εργαστήρια κ.λπ.) φιλοδοξούμε μέσω προγραμματικών συμβάσεων με τις ξενοδοχειακές μονάδες και τα τουριστικά γραφεία, να μετακινήσουμε το τουριστικό ρεύμα και προς τις περιοχές αυτές αξιοποιώντας το συγκριτικό πλεονέκτημα του περιβάλλοντός μας, ενισχύοντας τα τοπικά εισοδήματα και προωθώντας τις εναλλακτικές μορφές τουρισμού.

·        Βελτίωση οδικού δικτύου για την αξιοποίηση της παραλιακής διαδρομής Πλάκα – Κοπράνια – Μυρωνικήτας – Κάτω Σέλλες – Βλυχάδια κ.λπ..

Ιδέες όπως αυτές, έχουν ήδη ωριμάσει, και υλοποιούνται μέσα από το Υ.ΠΕ.ΧΩ.Δ.Ε. σε δράσεις και προγράμματα όπως το Habitat Agenda για βιώσιμες πόλεις και οικισμούς της χώρας μας. Με τις δράσεις αυτές, που θα ενταχτούν σε συνδεδεμένες μελέτες για χρηματοδότηση από την Ε.Ε. θα αναδειχτεί ολόκληρος ο παραδοσιακός ιστός των χωριών μας (Σκινιάς, Επάνω και Κάτω Λούμας, Σέλλες, Βρουχάς, Επάνω και Κάτω Πινές, Πάνω Χωριό  κ.λπ.)

5/. Αξιοποίηση του συγκροτήματος του παλαιού Τσιφλικιού Ελούντας και περιβάλλοντος χώρου τους.

Το οικιστικό συγκρότημα του Τσιφλικιού Ελούντας, που αποτελούσε κατοικία Τούρκου Αγά, και αποτελεί χαρακτηριστικό δείγμα οθωμανικής αρχιτεκτονικής, έχει χαρακτηριστεί ιστορικό μνημείο και διατηρητέο από Το ΥΠ.ΠΟ. Για την αναστήλωση και αξιοποίησή του, θα επανενεργοποιήσουμε και θα υποστηρίξουμε τη δεδηλωμένη βούληση της Μητρόπολης Πέτρας και Χεροννήσου για την ίδρυση και λειτουργία Ορθόδοξου Εκκλησιαστικού Πνευματικού Κέντρου που θα αποτελεί κορυφαία προσφορά στην προσπάθεια προβολής, διάδοσης  και προώθησης του μοναδικού και διαχρονικού πνευματικού μεγαλείου και ανεξάντλητου αποθέματος της ορθοδοξίας και των θρησκευτικών πνευματικών δημιουργημάτων της Ανατολικής Κρήτης και θα πιστοποιεί την οικουμενική και αειθαλή διάσταση της Ορθοδοξίας μέσα στα πλαίσια ενός διεθνοποιημένου περιβάλλοντος.

Όλες οι παραπάνω αναπτυξιακές δράσεις θα αναμορφώσουν πλήρως το τοπίοκαι την υποδομή του Δήμου μας και θα αλλάξουν ριζική το επίπεδο και την πιοότητα του προσφερόμενου τουρισμού. Καθίσταται αυτονόητο, το γεγονός της οικονομικής ενίσχυσης του Δήμου μας, είτε από την άμεση εισροή κεφαλαίων για την ανάπτυξη των προγραμμάτων αυτών, είτε μετέπειτα από την οικονομική τους διαχείριση και εν τέλει με τη γενικότερη ενίσχυση της τοπικής οικονομίας.

Στην εξαετία του Καποδιστριακού Δήμου, καμία από τις παραπάνω ιδέες (παρότι η σύλληψή τους ανάγεται προ δεκαετίας), δεν προωθήθηκε ούτε καν σε επίπεδο διερεύνησης και προκαταρκτικής μελέτης.

ΕΠΙΛΟΓΟΣ:

Ο παλαιός Δήμος Αγ. Νικολάου είχε το 1998 βεβαιωθέντα έσοδα 5.690.388 € ή 1,939 δις δρχ. και ενταλθέντα έξοδα 3.735.877 € ή 1,273 δις δρχ. (θετικό υπόλοιπο 1.954.511 € ή 666 εκατομμύρια δρχ.).

Ο νέος Καποδιστριακός Δήμος Αγ. Νικολάου, είχε το 2003 βεβαιωθέντα έσοδα 12.476.208 € ή 4,251 δις δρχ. και ενταλθέντα έξοδα 10.201.805 € ή 3,476 δις δρχ. (θετικό υπόλοιπο 2.274.403 € ή 775 εκατομμύρια δρχ.).
Δηλαδή ενώ ο Καποδιστριακός Δήμος χρησιμοποίησε τις πρώην κοινότητες για να αυξήσει τα έσοδά του σε ποσοστό 219,25% (υπερδιπλασιάσει).

Αντίθετα από την ανάλυση προκύπτει ότι αυτά δεν αποδόθηκαν ανάλογα πίσω, αλλά επενδύθηκαν μόνο στο κέντρο του παλαιού Δήμου, στην κεντρική Διοίκηση, στην αναποτελεσματικότητα και τη διασπάθιση.

Έτσι η καταστροφή της υπόλοιπης γεωγραφικής ενότητας, καθίσταται βεβαία από την ίδια τη λειτουργία του Καποδιστριακού Νόμου. Επιπλέον, και ο Καποδιστριακός Δήμος, εμφανίζεται περισσότερο ελλειμματικός σε σχέση με τον παλαιό, αφού δεν έχουμε υπερδιπλασιασμό αποθεματικού, αλλά μόλις μια δυσανάλογη μικρή αύξηση 16,36%.

Δεδομένου ότι το αποθεματικό του 1998, εκφράζει μια πραγματική επί το θετικό κατάσταση, λόγω του «συμμαζεμένου» τότε Δήμου, ενώ το αποθεματικό του 2003, εκφράζει μια πλασματική κατάσταση, από την μη ομολογούμενη υπερχρέωση, θα πρέπει να αναμένουμε το επόμενο διάστημα και τη χρεοκοπία της αναπτυξιακής προοπτικής και της γεωγραφικής περιοχής του κέντρου του παλαιού Δήμου Αγ. Νικολάου.

Ο λόγος αυτός καθιστά ανέλπιστη και ανέφικτη κάθε προσπάθεια ανάπτυξης των τέως κοινοτήτων και κατάρρευσης του οικοδομήματος και αυτού του ίδιου του Σχεδίου «Ι. Καποδίστριας».

Η εξουσιοδοτημένη Ομάδα Εργασίας για τη σύνταξη του παρόντος φακέλου

για τη σύσταση του Δήμου Ελούντας

Μαυρικάκης Κωστής, Πολιτικός Μηχανικός ΕΜΠ

Μαυρικάκης Γιώργος, Δημόσιος Υπάλληλος

Μακράκης Μανόλης, Δάσκαλος

Πετράκης Μανόλης, Λογιστής

Φιλιππάκης Ματθαίος, Δασολόγος